«Τραυματίστηκε, δεν ήξερα τι να κάνω και τον πήγα σπίτι». Συχνά, στο έργο της ηθολογικής διάδοσής μου, βρίσκομαι να διαχειρίζομαι περιπτώσεις τραυματισμένων ζώων που εντοπίζονται και στη λήθη του ότι δεν ξέρω πώς να συμπεριφερθώ, γίνονται λάθος ενέργειες για την υγεία του ζώου και για τον νόμο που ρυθμίζει την προστασία της άγριας ζωής.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: τα άγρια ζώα είναι η μη διαθέσιμη κληρονομιά του Κράτους, επομένως είναι παράνομη η κατοχή άγριου ζώου, ακόμη και αν αυτό σημαίνει προσωρινή μεταφορά στο σπίτι, καλή τη πίστη, για φροντίδα σε αυτό. Δεν είναι λίγες οι φορές που βρίσκουμε στα social media φωτογραφίες και βίντεο με εξανθρωπισμένα πλέον άγρια ζώα που ζουν στα σπίτια των ανθρώπων σαν να είναι κατοικίδια, με τη δικαιολογία ότι «διασώθηκαν». Λίγοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για έγκλημα!
Αν βρούμε τραυματισμένο, ορφανό ή ταλαιπωρημένο ζώο, είναι υποχρεωτικό να επικοινωνήσουμε με το κέντρο αποθεραπείας άγριων ζώων που βρίσκεται πιο κοντά μας. Απλώς πληκτρολογήστε την περιοχή στην οποία βρισκόσαστε” στη συμβολοσειρά της μηχανής αναζήτησης και εξηγήστε την κατάσταση μέσω τηλεφώνου στους εθελοντές του κέντρου αποκατάστασης, θα σας πουν πώς να συμπεριφερθείτε και αν θα μπορέσουν να έρθουν και να συλλέξουν τον τραυματία ή αν θα πρέπει να πάμε εμείς εκεί. Ας αποφύγουμε να καλέσουμε τον έμπιστο κτηνίατρό μας, δεν μπορεί να φροντίσει ένα άγριο ζώο, το μόνο σώμα που μπορεί και πρέπει να το κάνει είναι ένα κέντρο αποκατάστασης. Υπάρχουν κέντρα αποκατάστασης, άλλα τα οποία διαχειρίζονται πανεπιστήμια ή περιφερειακοί φορείς, σε κάθε περίπτωση η αναφορά μας για την ανάκτηση ενός άγριου ζώου είναι το κέντρο αποκατάστασης, στο οποίο τα ζώα θα φροντίζονται και θα απελευθερώνονται στη φύση το συντομότερο καθώς ανακτώνται και οποιαδήποτε επαφή με τον άνθρωπο θα περιορίζεται στο ελάχιστο απαραίτητο, ώστε το ζώο να μην συνηθίσει την παρουσία μας, να γίνει άνθρωπος και να μην μπορεί πλέον να επιβιώσει μόλις απελευθερωθεί.
Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό η ανάκτηση της άγριας ζωής να λαμβάνεται υπόψη από τους αρμόδιους και εξουσιοδοτημένους φορείς και όχι από οποιονδήποτε πολίτη οδηγούμενο από καλές προθέσεις αλλά με μικρή ικανότητα.
Η φροντίδα ενός άγριου ζώου στο σπίτι θα μπορούσε να είναι απειλητική για τη ζωή, όσο συναρπαστική κι αν είναι για εμάς. Επιπλέον, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να εξαρτηθεί υπερβολικά από τα ανθρώπινα όντα και να μην μπορέσει να απελευθερωθεί στη φύση ή μόλις απελευθερωθεί για να μην επιβιώσει λόγω του υπερβολικού εξανθρωπισμού που έχει υποστεί.
Ας αποφύγουμε λοιπόν τις θεραπείες «Do it yourself» που βρίσκουμε στο διαδίκτυο: έχουμε τη ζωή ενός ζωντανού όντος στα χέρια μας και ο πειραματισμός με κτηνιάτρους και ήρωες δεν είναι παιχνίδι, ειδικά όταν εξαρτάται η επιβίωση ενός ζώου που αντιμετωπίζει δυσκολίες στις επιλογές μας.
Ας αποφύγουμε να αγχώνουμε το τραυματισμένο ζώο αγγίζοντας το, χαϊδεύοντάς το και πλησιάζοντας το. Αν τον έχουν ρίξει, αν έχει πέσει από τη φωλιά, αν δυσκολεύεται, όποια προσπάθεια κάνουμε να τον ηρεμήσουμε πραγματικά τον ταράζει περισσότερο και επειδή μάλλον είναι ήδη πολύ πιεσμένος, πρέπει να αποφύγουμε να επιδεινώσουμε την κατάσταση.
Ακόμη και η παροχή νερού και τροφής μπορεί να μην συνιστάται καθώς δεν γνωρίζουμε τι έχει συμβεί, ούτε επειδή είμαστε κτηνίατροι ικανοί να διαγνώσουν το πρόβλημα, θα μπορούσαμε να επιδεινώσουμε περαιτέρω μια επισφαλή κατάσταση υγείας. Πριν κάνουμε οτιδήποτε, να το βάλουμε στο αυτοκίνητο, να το μετακινήσουμε, να το αφήσουμε να ξεφύγει ή να το ταΐσουμε, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να σηκώσουμε το τηλέφωνο και να επικοινωνήσουμε με όποιον μπορεί να μας πει τι να κάνουμε.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό , είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε να μην παίρνετε νεαρά οπληφόρα (ελάφια, αγρανάπαυση, ζαρκάδι) εάν τα βρείτε στη μέση του δάσους ή των λιβαδιών. Συμβαίνει συχνά η μητέρα να τα κρύβει στους θάμνους για να πάει να ψάξει για φαγητό… αλλά δεν τα έχει εγκαταλείψει! Το να τα αγγίξετε, να τα φέρετε πιο κοντά ή χειρότερα, να τα απομακρύνετε θα τα αναγκάσει να τα αναθρέψουν με το χέρι τα ανθρώπινα όντα, αλλά αυτό δεν είναι πάντα δυνατό. Η επιβίωση μετά από τεχνητή σίτιση είναι χαμηλή, δεν προσαρμόζονται στο μπιμπερό, δεν χωνεύουν το γάλα, ο άνθρωπος είναι εχθρός τους και αγχώνονται σε σημείο να πεθάνουν. Σε άλλες περιπτώσεις εξανθρωπίζονται υπερβολικά και θα προορίζονται για μια ζωή σε αιχμαλωσία. Ας τα αφήσουμε χαρούμενα με τη μητέρα τους και ας μην προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε όσους δεν το έχουν ανάγκη. Καλούμε πάντα τις υπηρεσίες ανάκτησης άγριας ζωής πριν πάρουμε οποιοδήποτε ζώο από τη φύση.