Ένα σωρό πρόσφατες μελέτες δείχνουν πώς οι κυνόδοντες λαμβάνουν χημικές και φυσιολογικές ενδείξεις από ανθρώπους που επιτρέπουν στη διάθεσή μας να γίνει «μεταδοτική».
Οι ιδιοκτήτες σκύλων συχνά αισθάνονται ότι τα σκυλιά τους είναι καλά στο να μαζεύουν τα συναισθήματά τους. Αυτό δεν είναι αποκύημα της φαντασίας τους. Νέες μελέτες δείχνουν πώς οι συμπεριφορικές και χημικές ενδείξεις από τους ανθρώπους μπορούν να επηρεάσουν τα σκυλιά με τρόπους που τους επιτρέπουν όχι μόνο να κάνουν διάκριση μεταξύ του φόβου, του ενθουσιασμού ή του θυμού των ιδιοκτητών τους, αλλά και να «πιάσουν» αυτά τα συναισθήματα από τους συντρόφους τους.
Ακριβώς όπως τα ανθρώπινα νήπια αναζητούν στους γονείς τους στοιχεία για το πώς να αντιδράσουν στους ανθρώπους και τον κόσμο γύρω τους, οι σκύλοι συχνά αναζητούν στους ανθρώπους παρόμοια σημάδια. Όταν οι άνθρωποί τους προβάλλουν αισθήματα ηρεμίας και αυτοπεποίθησης, οι σκύλοι τείνουν να βλέπουν το περιβάλλον τους ως ασφαλές .
«Η συναισθηματική σύνδεση μεταξύ ανθρώπων και σκύλων είναι η ουσία της σχέσης», λέει ο Clive Wynne, καθηγητής ψυχολογίας και διευθυντής του Canine Science Collaboratory στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Οι σκύλοι είναι εκπληκτικά κοινωνικά όντα, επομένως μολύνονται εύκολα με τη ζεστασιά και τη χαρά μας». Αλλά το αντίστροφο ισχύει επίσης, πράγμα που σημαίνει ότι και το άγχος του ιδιοκτήτη τους μπορεί επίσης να γίνει το άγχος και το άγχος του σκύλου .
Αυτή η διαειδική συναισθηματική μετάδοση, όπως την αποκαλούν οι ψυχολόγοι, έχει μια ψυχολογική, μια φυσιολογική και μια συμπεριφορική βάση. Τα τελευταία χρόνια, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η μετάδοση των συναισθημάτων εξαρτάται από την απελευθέρωση ορισμένων ορμονών (όπως η ωκυτοκίνη), τις αλλαγές της οσμής του σώματος στον άνθρωπο, την πυροδότηση νευρώνων-κλειδί στους σκύλους και τους ανθρώπους τους και άλλους φυσιολογικούς παράγοντες. .
Πρόσφατη έρευνα δείχνει επίσης ότι ο βαθμός στον οποίο οι άνθρωποι και τα κουτάβια τους πιάνουν τα συναισθήματα του ιδιοκτήτη τους εξαρτάται από τη διάρκεια της σχέσης τους. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα αξιοσημείωτο φαινόμενο αυτή τη στιγμή, καθώς οι άνθρωποι και οι σκύλοι σύντροφοί τους συνεχίζουν να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Μια πρωτόγονη μορφή ενσυναίσθησης
Υπάρχει ένα φάσμα συναισθηματικής σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων και των σκύλων τους, που κυμαίνεται από την ικανότητα να ανιχνεύουν και να κατανοούν ο ένας τα συναισθήματα του άλλου μέχρι να μοιράζονται πραγματικά τα ίδια συναισθήματα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι σκύλοι μπορούν να πιάσουν το χασμουρητό μας , να βιώσουν αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης όταν ακούν ένα μωρό να κλαίει —όπως κάνουν οι άνθρωποι— και να ανταποκρίνονται στον συναισθηματικό τόνο της φωνής μας. Ενώ αλληλεπιδρούν μεταξύ τους ή απλώς κοιτάζουν ο ένας τον άλλον στα μάτια, η έρευνα έχει βρει ότι οι άνθρωποι και οι σκύλοι τους βιώνουν την απελευθέρωση ωκυτοκίνης, που συχνά αποκαλείται «ορμόνη της αγάπης» ή «ορμόνη αγκαλιάς»—αν και τα αποτελέσματα της ορμόνης είναι πιο περίπλοκα από αυτό, δεδομένου ότι μπορεί να καλλιεργήσει την εμπιστοσύνη και τη γενναιοδωρία σε ορισμένες καταστάσεις και το φθόνο σε άλλες.
Όσον αφορά το δέσιμο, «η απελευθέρωση ωκυτοκίνης διεγείρεται από την επαφή με τα μάτια ή το κοινωνικό άγγιγμα, όπως το χάιδεμα, και λειτουργεί αμφίδρομα—από σκύλο σε άνθρωπο και από άνθρωπο σε σκύλο, είναι σαν ένας βρόχος ανατροφοδότησης», εξηγεί ο Larry Young, καθηγητής ψυχιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Silvio O. Conte για την ωκυτοκίνη και την κοινωνική γνώση στο Πανεπιστήμιο Emory. «Για να έχουν συναισθηματική μετάδοση, οι σκύλοι πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα του ιδιοκτήτη τους – αυτό απαιτεί προσοχή, κάτι που διευκολύνει η ωκυτοκίνη. Αναγκάζει τον εγκέφαλο να επικεντρωθεί σε κοινωνικές ενδείξεις».
Τα σκυλιά έχουν επίσης «συναισθηματική ενσυναίσθηση» – η οποία ορίζεται ως η ικανότητα να κατανοούν τα συναισθήματα κάποιου άλλου – προς τους ανθρώπους που είναι σημαντικοί για αυτούς. Η συναισθηματική μετάδοση είναι μια πρωτόγονη μορφή συναισθηματικής ενσυναίσθησης που αντανακλά την ικανότητα να μοιραζόμαστε πραγματικά αυτά τα συναισθήματα. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο Canadian Journal of Experimental Psychology , Οι ερευνητές εξέτασαν πώς αντιδρούσαν τα σκυλιά όταν ο ιδιοκτήτης τους ή ένας άγνωστος στο σπίτι τους προσποιήθηκε ότι γελούσε ή έκλαιγε. Ο σκύλος έδωσε περισσότερη προσοχή στο άτομο που φαινόταν να κλαίει, τόσο μέσω οπτικής όσο και σωματικής επαφής. Και, όταν ο άγνωστος έκλαψε, τα σκυλιά έδειχναν υψηλότερες αντιδράσεις στο στρες, εξηγεί η συν-συγγραφέας της μελέτης Julia Meyers-Manor, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Ripon College στο Ripon του Ουισκόνσιν.
«Όλη η ενσυναίσθηση έχει κάποια συνιστώσα μεταδοτικών συναισθημάτων», εξηγεί η Meyers-Manor. «Κατά κάποιους τρόπους, η αναγνώριση του συναισθήματος ενός άλλου [ζώου] είναι πιο περίπλοκη γνωστικά, ενώ το να νιώθεις αυτό που νιώθει ένα άλλο ζώο είναι πιο απλό».
Όταν κάποιος καταλήγει να μοιράζεται τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου, είναι συχνά επειδή κατά τη διάρκεια της συνομιλίας οι άνθρωποι τείνουν φυσικά να μιμούνται τις εκφράσεις του προσώπου, τη στάση και τη γλώσσα του σώματος του συντρόφου τους, χωρίς να το γνωρίζουν συνειδητά. Οι σταδιακές κινήσεις των μυών που εμπλέκονται σε αυτό το φαινόμενο πυροδοτούν το πραγματικό συναίσθημα στον εγκέφαλο προκαλώντας νευρώνες-καθρέφτες -εγκεφαλικά κύτταρα που αντιδρούν τόσο όταν εκτελείται μια συγκεκριμένη ενέργεια, όπως το χαμόγελο, όσο και όταν παρατηρείται – να πυροδοτούν, προκαλώντας το συναίσθημα σαν να το βίωνες φυσικά. Αποδεικνύεται ότι αυτός ο γρήγορος μιμητισμός εμφανίζεται επίσης σε σκύλους όταν αλληλεπιδρούν ή παίζουν μεταξύ τους και μπορεί να ενεργοποιηθεί όταν τα σκυλάκια αλληλεπιδρούν και με ανθρώπους.
Εξάλλου, όταν οι σκύλοι και οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι, επισημαίνει η Meyers-Manor, οι μύες του προσώπου τους σφίγγονται συχνά, τα δόντια τους μπορεί να σφίγγονται και το σώμα τους τεντώνεται. Αυτό σημαίνει ότι όταν βρίσκεστε παρουσία ενός θυμωμένου σκύλου ή όταν είστε εξαγριωμένοι, ο καθένας από εσάς μπορεί ασυνείδητα να αντικατοπτρίζει τις εκφράσεις του προσώπου ή τη γλώσσα του σώματος του άλλου και να καταλήξει να αισθάνεται το ίδιο. «Λόγω της στενής μας σχέσης με τα σκυλιά, έχουμε συν-εξελιχθεί για να ανιχνεύουμε ο ένας τα [συναισθηματικά] σήματα του άλλου με τρόπους διαφορετικούς από τα άλλα είδη», λέει η Meyers-Manor.
Για πολλά χρόνια, οι ερευνητές υπέθεταν ότι όταν τα σκυλιά εξημερώθηκαν, η πιθανότητα συναισθηματικής μετάδοσης χρησίμευε ως μηχανισμός επιβίωσης – εάν τα σκυλιά ήταν σε θέση να διαβάσουν και να μοιραστούν τα συναισθήματα του ιδιοκτήτη τους, θα ήταν καλύτερα να τα φροντίζουν. Πιο πρόσφατα, αυτή η σκέψη έχει αλλάξει. Μια πρόσφατη μελέτη στο Scientific Reports διαπίστωσε ότι ο δεσμός και οι εμπειρίες ζωής μεταξύ των σκύλων και των ιδιοκτητών τους ευθύνονται για την απελευθέρωση ωκυτοκίνης κατά τις αλληλεπιδράσεις. Επίσης, μια μελέτη σε ένα τεύχος του 2019 του Frontiers in Psychology διαπίστωσε ότι ο βαθμός στον οποίο εμφανίζεται συναισθηματική μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων και των σκύλων συντρόφων τους αυξάνεται μαζί με τον χρόνο που αφιερώνεται στο να μοιράζονται το ίδιο περιβάλλον.
Εκφράσεις προσώπου και μυρωδιά σώματος
Οι αισθητηριακοί παράγοντες μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη συναισθηματική μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων και των σκύλων τους. Πρώτον, οι σκύλοι έχουν μια αξιοσημείωτη ικανότητα να διαβάζουν τις εκφράσεις του προσώπου και τα σημάδια του σώματος των ανθρώπων, λένε οι ειδικοί. Ενώ ορισμένες έρευνες έχουν βρει ότι οι σκύλοι εστιάζουν περισσότερο στις σωματικές εκφράσεις των συναισθημάτων παρά στις ενδείξεις του προσώπου τόσο στους ανθρώπους όσο και στους άλλους σκύλους, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι σκύλοι επεξεργάζονται τις ανθρώπινες εκφράσεις του προσώπου με τον ίδιο τρόπο που κάνουν οι άνθρωποι. Μια μελέτη σε ένα τεύχος του 2018 του περιοδικού Learning & Behavior διαπίστωσε ότι οι σκύλοι ανταποκρίνονται σε ανθρώπινα πρόσωπα που εκφράζουν έξι βασικά συναισθήματα – θυμό, φόβο, ευτυχία, λύπη, έκπληξη και αηδία – με αλλαγές στο βλέμμα και τον καρδιακό ρυθμό τους.
«Γνωρίζουμε ότι οι σκύλοι και οι άνθρωποι συγχρονίζουν τη συμπεριφορά τους – οι σκύλοι συχνά ταιριάζουν με τις φυσικές κινήσεις των ιδιοκτητών τους – επομένως το γεγονός ότι συγχρονίζουν τα συναισθήματά τους δεν προκαλεί έκπληξη», λέει η Monique Udell, μια συμπεριφορίστρια ζώων και αναπληρώτρια καθηγήτρια ζωικών επιστημών στο Όρεγκον. Κρατικό Πανεπιστήμιο στο Corvallis. «Τα σκυλιά μας παρακολουθούν πολύ στενά—κάποια από αυτά βασίζονται στο βλέμμα και τη γλώσσα του σώματός μας, αλλά και στους ήχους που κάνουμε και στις μυρωδιές που αναδίδουμε».
Στο ακουστικό μέτωπο, η έρευνα έχει βρει ότι όταν τα σκυλιά ακούν εκφράσεις στεναχώριας, όπως κλάμα, ή θετικούς ήχους όπως γέλιο, ανταποκρίνονται διαφορετικά από ό,τι σε άλλες φωνές ή μη ανθρώπινους ήχους. Όταν εκτίθενται σε αυτούς τους ανθρώπινους ήχους, τα σκυλιά είναι πιο πιθανό να κοιτάξουν ή να πλησιάσουν τον ιδιοκτήτη τους ή την πηγή του ήχου.
Όταν πρόκειται για την όσφρηση, «οι σκύλοι είναι πολύ ευαίσθητοι στην οσμή του σώματος – είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να ανιχνεύσουν τον διαβήτη και πιθανώς την επιληψία [σε ανθρώπους]», λέει ο Wynne. Σε μια μελέτη σε ένα τεύχος του 2018 του Animal Cognition , Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα πείραμα στο οποίο τα Λαμπραντόρ και τα Γκόλντεν Ριτρίβερ εκτέθηκαν σε δείγματα τριών οσμών ανθρώπινου σώματος – που αντιπροσώπευαν φόβο, ευτυχία και ένα ουδέτερο συναίσθημα: Οι ερευνητές προκάλεσαν αυτά τα συγκεκριμένα συναισθήματα στους άντρες συμμετέχοντες στη συνέχεια πήραν δείγματα οσμών από τις μασχάλες τους. Αυτές οι μυρωδιές στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε αεροζόλ μέσω ενός ειδικού διανομέα σε ένα χώρο όπου τα σκυλιά μπορούσαν να κινούνται ελεύθερα παρουσία των ιδιοκτητών τους ή αγνώστων: Όταν τα σκυλιά εκτέθηκαν στο άρωμα του φόβου, εμφάνιζαν πιο αγχωτικές συμπεριφορές και υψηλότερους καρδιακούς παλμούς από ό. παρουσία “χαρούμενων” οσμών. τα σκυλιά ενδιαφέρονταν επίσης περισσότερο για τους ξένους όταν υπήρχαν οι χαρούμενες μυρωδιές.
Όταν αντιλαμβάνονται τα ανθρώπινα συναισθήματα, «πολλές φορές οι σκύλοι χρησιμοποιούν σύνθετα σήματα, τα οποία περιλαμβάνουν πληροφορίες που προέρχονται από ένα κοκτέιλ των αισθήσεών τους, συμπεριλαμβανομένης της όρασης, της ακοής, της όσφρησης και ίσως μέσω της αφής εάν κάποιος είναι νευρικός», λέει ο Marc Bekoff. , ομότιμος καθηγητής οικολογίας και εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, Boulder, και συγγραφέας του A Dog’s World: Imagining the Lives of Dogs in a World Without Humans. ”
Αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε, προσθέτει, ότι δεν είναι όλα τα σκυλιά ακριβώς ίδια, ψυχολογικά, φυσιολογικά ή κοινωνικά. «Τα σκυλιά είναι άτομα και πρέπει να ξέρεις ποιοι είναι», λέει ο Bekoff. «Πάντα λέω στους ανθρώπους: Πρέπει να μιλάς άπταιστα τα σκυλιά ». Ο Bekoff λέει ότι οι ιδιοκτήτες σκύλων πρέπει να συντονιστούν με αυτό που προσπαθούν να τους πουν τα σκυλιά τους με το γάβγισμα, τις άλλες φωνές, τη γλώσσα του προσώπου και του σώματος.
Ένα αμφίδρομο αποτέλεσμα;
Γενικά, το φάσμα των συναισθημάτων που βιώνουν οι σκύλοι είναι πιθανώς πιο περιορισμένο από αυτό που βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. «Δεν νομίζω ότι τα συναισθήματα των σκύλων είναι πολύ περίπλοκα», λέει ο Wynne. «Βιώνουν πρωταρχικά συναισθήματα, συμπεριλαμβανομένων θερμών όπως η ευτυχία και ο ενθουσιασμός και ψυχρά όπως ο φόβος και το άγχος». Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλά άγνωστα, και μία από τις προκλήσεις με την πραγματοποίηση αυτού του είδους έρευνας είναι ότι τα σκυλιά δεν μπορούν να πουν ακριβώς πώς αισθάνονται κάθε δεδομένη στιγμή.
Δεν είναι επίσης σαφές εάν οι άνθρωποι μπορούν να πιάσουν συναισθήματα από τα σκυλιά τους, επειδή οι μελέτες δεν εξέτασαν αυτό το ερώτημα, αν και ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι πολύ πιθανό. «Σίγουρα αισθάνομαι ότι η ευτυχία του σκύλου μου μπορεί να μου φτιάξει τη διάθεση», λέει ο Wynne, συγγραφέας του Dog Is Love: Why and How Your Dog Loves You. Ο Bekoff συμφωνεί: «Πιστεύω ότι συγκεντρώνουμε και τα συναισθήματά τους. Μερικές φορές είναι πιο εύκολο να συλλάβουν τον φόβο και το άγχος τους. Ωστόσο, τα χαρούμενα σκυλιά διαβάζονται εύκολα αν τρέχουν προς το μέρος σας με την ουρά τους να κουνάει και τα αυτιά τους να είναι μπροστά, όχι κουμπωμένα προς τα πίσω».
Είτε είναι ιδιοκτήτες σκύλων είτε όχι, οι άνθρωποι είναι πολύ ικανοί να εντοπίζουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα στις εκφράσεις του προσώπου των σκύλων, εν μέρει επειδή οι αλλαγές στις εκφράσεις του προσώπου που εκφράζουν συγκεκριμένες συναισθηματικές καταστάσεις είναι κοινές και στα δύο είδη .
Μια περίπτωση που υποδηλώνει ότι το άγχος και η ένταση μπορεί να είναι μεταδοτικά και προς τις δύο κατευθύνσεις περιλαμβάνει την αντιδραστικότητα του λουριού: Εάν ο σκύλος σας γαβγίζει, γρυλίζει ή ορμάει σε άλλους σκύλους, ανθρώπους ή αυτοκίνητα ενώ τον/την περπατάτε με λουρί, μπορεί να αισθανθείτε αμήχανα ή αγχωμένοι, κάτι που μπορεί να σας προκαλέσει ένταση και να επιδεινώσει το φόβο και το άγχος του σκύλου σας. Αυτό με τη σειρά του «μπορεί να είναι ένα έναυσμα για να το κάνει ξανά ο σκύλος», λέει ο Udell, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε έναν ατυχή κύκλο.
Ωστόσο, το να μοιραζόμαστε ο ένας τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα του άλλου τείνει να είναι ως επί το πλείστον ευεργετικό γιατί μας βοηθά να συνδεόμαστε σε ένα βαθύτερο επίπεδο και έχει επίσης αξία επιβίωσης. “Αν σκεφτείτε τους προγόνους μας, ήταν μια πρόταση ζωής ή θανάτου ότι ο σκύλος σας θα μπορούσε να σας ειδοποιήσει για κάτι ώστε να μπορείτε να ενεργήσετε γρήγορα”, λέει ο Wynne. «Η αμφίδρομη οδός στην πλευρά του συναγερμού είναι αμοιβαία επωφελής και για τα δύο [είδη]».
Το να μοιράζεστε ένα σπίτι, μια ζωή, μια οικογένεια και δραστηριότητες συμβάλλουν στην ποιότητα της σύνδεσης ανθρώπου-σκύλου. Το να μοιραζόμαστε ο ένας τα συναισθήματα του άλλου «μας βοηθά να καταλαβαίνουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον και διευκολύνει τον δεσμό που αναπτύσσεται και πώς διατηρείται με την πάροδο του χρόνου», λέει ο Bekoff. «Όταν σκύλοι και άνθρωποι μοιράζονται συναισθήματα, είναι σαν κοινωνική κόλλα». Λειτουργεί σαν μια ισχυρή κόλλα που μας ενώνει — συχνά για όλη τη ζωή.
