Από τον ιαπωνικό μύθο του σκύλου Hachiko μέχρι τις ειδήσεις, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που σκυλιά πηγαίνουν να επισκεφτούν τους ανθρώπους τους στο νεκροταφείο, αλλά είναι δύσκολο να πούμε αν αυτά είναι αυθεντικά παραδείγματα πένθους και αν αντιλαμβάνονται τον θάνατο, καθώς είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τι σκέφτονται και τι νιώθουν πραγματικά τα σκυλιά. Το σίγουρο είναι ότι δίνουν σημασία στη σχέση που νοείται ως μαζί.
Είναι μια ταινία που διαρκεί μιάμιση ώρα αλλά πονάει για μια ζωή. « Hachiko – Your Best Friend », η ιστορία ενός σκύλου Akita που περιμένει μέχρι το θάνατό του τον άνθρωπο του να επιστρέψει στο τελευταίο μέρος που τον είδε, στη στάση του τρένου στο σταθμό.
Ακόμη και οι ειδήσεις παρουσιάζουν κυκλικά ιστορίες σκύλων που, μετά το θάνατο του ανθρώπου τους, φαίνεται να εκφράζουν θλίψη ή πηγαίνουν στον τάφο του νεκρού. Τελευταίο, με χρονολογική σειρά, ο σκύλος Fulmine στη Σαρδηνία, που μετονομάστηκε σε «Ιταλό Hachicko», που κάθε μέρα φεύγει από το περίβολό του, ταξιδεύει δύο χιλιόμετρα στην ύπαιθρο και μπαίνει στο νεκροταφείο Badesi, μια πόλη της επαρχίας Sassari, για να πάει στοn τάφο του κυρίου Λεονάρντο.
Καταλαβαίνουν τα σκυλιά τον θάνατο;
Η επιστήμη δείχνει ότι τα σκυλιά είναι ικανά να δημιουργήσουν πολύ βαθιές σχέσεις με τους ανθρώπους και βιώνουν πολλά συναισθήματα με παρόμοιο τρόπο με εμάς. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Behavioral Processes , οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το μέρος του εγκεφάλου των σκύλων που ανάβει όταν ανιχνεύουν τις μυρωδιές των συντρόφων τους είναι το ίδιο τμήμα του ανθρώπινου εγκεφάλου που αντιδρά στην οπτική ομορφιά και σχετίζεται με τα πρώιμα στάδια της αγάπης.
Επιπλέον, ο Stanley Coren , καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, έχει κάνει γνωστό, με βάση την επιστημονική του έρευνα, ότι τα σκυλιά έχουν τις νοητικές ικανότητες ενός παιδιού δύο ή τριών ετών. Έτσι, ξεκάθαρα, τα σκυλιά είναι ικανά να νιώσουν πολύ βαθιά τον πόνο της απώλειας και έχουν επίσης κάποια ικανότητα να επεξεργάζονται νοητικά και να αντιδρούν στο θάνατο κάποιου. Αλλά δεν είναι γνωστό αν καταλαβαίνουν την έννοια του θανάτου.
Η όσφρηση των σκύλων στην αξιολόγηση της “διάρκειας μιας απουσίας”
Με 220 εκατομμύρια δεκτικά κύτταρα , οι σκύλοι μπορούν να διακρίνουν 12 διαφορετικές μυρωδιές ταυτόχρονα και να μυρίζουν ακόμη και πολύ αραιωμένες ουσίες. Γνωρίζουν λοιπόν πολύ καλά τη μυρωδιά όσων ζουν μαζί τους και μπορούν να καταλάβουν ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε ένα ζωντανό σώμα και σε ένα σώμα που αποσυντίθεται, αλλά, αν και είναι πολύ ενδεικτικό, δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι καταλαβαίνουν ότι ο άνθρωπος τους , αφού πεθάνει, δεν θα επιστρέψει ποτέ στο σώμα του.
Πιθανότατα, τα σκυλιά που περιμένουν στους τάφους των ιδιοκτητών τους μπορεί να περιμένουν στο τελευταίο μέρος που εντόπισαν τους ανθρώπους τους από τη μυρωδιά, επειδή έχουν την ικανότητα να το μυρίζουν ακόμα και μετά την ταφή των σορών χάρη στις σούπερ μύτες τους.
Τι συμβαίνει όταν ο άνθρωπος-στόχος πεθαίνει
«Ο σκύλος είναι κοινωνικό ον κυρίως επειδή είναι σε θέση να διαβάζει τις κοινωνικές διαδικασίες» . «Δηλαδή, είναι σε θέση να καταλάβει τι συμβαίνει όχι μόνο στον εαυτό του σε σχέση με το άτομο ή άλλα σκυλιά, αλλά και μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των σκύλων». Ο σκύλος λοιπόν επιδεικνύει κοινωνικές δεξιότητες ακόμη και όταν δεν εμπλέκεται άμεσα σε μια αλληλεπίδραση: «Παρατηρεί μηχανισμούς και μπαίνει αμέσως από τη σωστή πόρτα σε σχέσεις συγγένειας και στοργής μεταξύ μελών μιας οικογένειας, για παράδειγμα, και πετυχαίνει εξετάζοντας τα μη -η λεκτική επικοινωνία, η δυναμική μεταξύ των ανθρώπων και η μετάφρασή τους».
«Όταν το άτομο πεθαίνει, στην πραγματικότητα, ο σκύλος διαβάζει όλα όσα συμβαίνουν γύρω από το σώμα του νεκρού. Για παράδειγμα, κατά τη συνοδεία στο νεκροταφείο ο σκύλος αντιλαμβάνεται μια συγκεκριμένη «κοινωνική ενέργεια» την οποία μεταφέρει στον τόπο ταφής και είναι σαφές ότι το ζώο έχει στη συνέχεια μια ανάμνηση σχέσεων και συνεχίζει να την αναζητά, αλλά, σε αντίθεση με εμάς που πηγαίνουμε στον τάφο για να μνημονεύσουμε, ο σκύλος πηγαίνει στον τάφο για να μείνει».
Τι πραγματικά περιμένει ο σκύλος;
«Ο σκύλος δεν επιστρέφει στον τάφο για να κλάψει αλλά για να περάσει περισσότερο χρόνο δίπλα στο άτομο . «Η συνεργασία με τον σκύλο δεν πρέπει να είναι πάντα παραγωγική, δηλαδή να μετριέται στο να κάνεις κάτι, γιατί αντιλαμβάνεται τη συνεργασία και ως σύσφιξη του δεσμού και δεν εξαρτάται απαραίτητα από μια απόδοση αλλά από το να είναι μαζί, ειδικά σε περιόδους ανάπαυσης. Και το να μπορείς να βιώσεις μια στενή σχέση δημιουργεί βαθιά ικανοποίηση στον σκύλο».
Συμβαίνει λοιπόν και όταν το σώμα του ιδιοκτήτη έχει ταφεί, γιατί ο σκύλος θυμάται το μέρος όπου τον είδε ή τον αντιλήφθηκε για τελευταία φορά: «Ο σκύλος επιστρέφει στον τάφο γιατί θέλει να αναπαυθεί και να ξανασμίξει με το άτομο με το οποίο το αντιλήφθηκε, μοιράστηκε τη ζωή στον τόπο που βρίσκεται για «τελευταία φορά»».
