Η αξία του παιχνιδιού για τον σκύλο δεν είναι αυτή της ψυχαγωγίας ή της απελευθέρωσης φυσικής ενέργειας, αλλά η ελεύθερη έκφραση στοργής και η αναγνώριση διαφορετικών κοινωνικών ταυτοτήτων.
Η κουλτούρα των δικαιωμάτων των ζώων που έχει διαδοθεί τα τελευταία χρόνια πιστεύει ότι ο σκύλος είναι αυτός που παίζει περισσότερο μεταξύ των ζώων . Αυτή η πεποίθηση καθιερώνει το παράδειγμα της σωστής διαχείρισης κατοικίδιων ζώων από το οποίο κάθε καλός σύντροφος δεν μπορεί να ξεφύγει. Το ερώτημα που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας όμως πριν αρχίσουμε να παίζουμε με τον σκύλο είναι σε ηθολογικό επίπεδο και είναι το εξής: «Τι αξία έχει το παιχνίδι στην ανάπτυξη του σκύλου;». Τα εργαλεία με τα οποία πρέπει να εξοπλισθούμε για να προσεγγίσουμε κριτικά το θέμα και να αναδείξουμε πραγματικά την άποψη του σκύλου είναι η ηθολογία και η ζωοανθρωπολογία .
Το πρώτο θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την πραγματική αξία του παιχνιδιού στη ζωή του σκύλου ως είδος, το δεύτερο για να διαβάσουμε την αξία του παιχνιδιού για τους ανθρώπους στη σχεσιακή και ατομική σφαίρα και πώς αυτό συνδυάζεται, στην πρόσφατη ιστορία, με η συνεργασία με τον σκύλο.
Η ευαίσθητη ηλικία του παιχνιδιού
Όλες οι ηθολογικές μελέτες υπογραμμίζουν πώς το παιχνίδι είναι ένα χαρακτηριστικό συμπεριφοράς που είναι πολύ παρόν στους σκύλους αλλά συγκεντρώνεται με στατιστικά σημαντικό τρόπο στην αναπτυξιακή φάση της παιδικής ηλικίας : δηλαδή στην περίοδο από τριάντα ημέρες έως έξι/οκτώ μήνες . Στο πρώτο μέρος αυτής της περιόδου ανάπτυξης το υποκείμενο αλληλεπιδρά με παιχνιδιάρικο τρόπο κυρίως με τα αδέρφια και τις αδερφές του. Κυλιέται και προσκολλάται στα σώματα άλλων, πειραματίζεται με τη χρήση του στόματός του πάνω τους , τσιμπολογώντας το λαιμό, τα αυτιά και τα πόδια τους. Εκπέμπει τις πρώτες φωνές με τη λειτουργία του αρραβώνα και του αιτήματος, μαζί με την επαναλαμβανόμενη χρήση του σκόπιμου εικονιδίου της πρόσκλησης για παιχνίδι, μέσω της οποίας μαθαίνει να δηλώνει εκ των προτέρων τις καλές του προθέσεις στους άλλους.
Αυτά τα πρώτα πειράματα παιχνιδιάρικης αλληλεπίδρασης γίνονται υπό την προσεκτική επίβλεψη της μητέρας που επεμβαίνει όταν χρειάζεται, ρυθμίζει τις υπερβολές, μεσολαβεί σε παρεξηγήσεις, καλωσορίζει και καθησυχάζει όσους βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Με την ανάπτυξη της γονικής φροντίδας, η μητέρα δίνει αξία και σημασία στο καθένα και παρέχει στα κουτάβια στοιχεία για τον σωστό τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων που προκύπτουν από τις επαναλαμβανόμενες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μικρών. Στη συνέχεια, ο σκύλος, όπως διαπιστώθηκε με την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσκόλλησης , θα τείνει να αναζητήσει αυτονομία και για το λόγο αυτό θα πιστοποιήσει μια νταντά , διαφορετική από τη μητρική φιγούρα, ως φιγούρα αναφοράς και διαμεσολάβησης, μέσω της οποίας θα αποκτήσει τους κανόνες συνεργασία και αλληλοσεβασμό .
Η ηθολογική αξία του παιχνιδιού
Το παιχνιδιάρικο πλαίσιο προετοιμάζει το άτομο να μάθει τα θεμελιώδη στοιχεία της κοινωνικής ζωής μέσω της ενεργού συμμετοχής και της συναίνεσης παρακίνησης. Αναπτύσσει ένα εκφραστικό πεδίο μπροστά στο θέμα ικανό να σκιαγραφήσει τις στάσεις του. Μέσα από το φαινόμενο ντόμινο του αυτο-κατοπτρισμού στους άλλους, θα σκιαγραφήσει τα πρώτα διακριτά χαρακτηριστικά της υποκειμενικότητας . Οι πτυχές του χαρακτήρα που αναδύονται και σκιαγραφούνται με την επαναλαμβανόμενη άσκηση παιχνιδιάρικων αψιμαχιών τοποθετούν έτσι το άτομο σε μια μοναδική και ανεπανάληπτη προοπτική. Αυτή η πτώση στον κόσμο, μέσω της παιχνιδιάρικης αλληλεπίδρασης, σκιαγραφεί σταδιακά το προσωπικό στυλ που αναγνωρίζεται και αναγνωρίζεται από τους άλλους.
Μέσω αυτής της διαδικασίας σχηματισμού του εγώ, που διεγείρεται από το παιχνίδι, ο σκύλος συνδέεται και δένεται με το δίκτυο των συγγενειών και των συμμαχιών που νευρώνει την περίπλοκη σχεσιακή γεωμετρία της κοινωνικής ομάδας (πακέτο). Για να ενισχύσουμε τη θέση της κεντρικής αξίας της παιχνιδιάρικης διάστασης στην κατασκευή της ατομικής ταυτότητας των θηλαστικών, προσθέτουμε την εμπειρία που έχουμε όλοι στην παρατήρηση των παιδιών και την αδιάκοπη επιθυμία τους για παιχνίδι. Μια επιφανειακή ματιά αρκεί για να καταλάβει κανείς πώς σε κάθε παιχνίδι ελεύθερης μορφής τα ανθρώπινα μικρά προβάλλουν τα έμβρυα της προσωπικότητάς τους και δοκιμάζουν τις τάσεις κινήτρων τους σε κοινωνική σύγκριση για να τα μεταμορφώσουν σε συνειδητές στάσεις.
Όταν τα σκυλιά θέλουν οι περισσότεροι να παίξουν
Το παιχνίδι επιμένει στη ζωή του σκύλου ακόμα και στην ενήλικη φάση , αν και είναι σημαντικά μειωμένο ως προς την ευκινησία. Ο έφηβος, ο μετα-έφηβος και ο ενήλικας περιορίζουν προοδευτικά την παιχνιδιάρικη ενεργοποίηση σε συγκεκριμένες στιγμές της ομαδικής ζωής. Κυρίως σε δύο μέρη της ημέρας : το πρωί μόλις ξυπνήσετε για να τονώσει τη φυσιολογική επανενεργοποίηση και να σας προετοιμάσει να αντιμετωπίσετε τις καθημερινές προκλήσεις με ενέργεια, το βράδυ , αφού έχετε ανανεωθεί κατάλληλα για να ενισχύσετε τους κοινωνικούς δεσμούς .
Επομένως, δεν είναι τυχαίο ότι τα σκυλιά μας είναι πιο διατεθειμένα σε μια ισορροπημένη και χαρούμενη παιχνιδιάρικη αλληλεπίδραση, όχι τόσο ως μια τυχαία απάντηση σε εμπειρίες πλήξης και απογοήτευσης , αλλά κατά το ξύπνημα ως η μέγιστη εκδήλωση των συναισθηματικών δυνατοτήτων της ομάδας και μετά το δείπνο όταν Η οικογένεια βρίσκει την ενότητα των μελών της μέσα στο σπίτι, δημιουργώντας ένα αίσθημα ασφάλειας και ικανοποίησης που προκύπτει από τη συνεπή αντίληψη των δεσμών θυγατρικών .
Το παιχνίδι καθοδηγεί τα γούστα και τις προτιμήσεις
Με το φυσικό παιχνίδι οι δεσμοί διασχίζουν το καλειδοσκόπιο του ρόλου/βαθμού/συνεργασίας και υφίστανται μια περίθλαση που συνθέτει τη σύνθετη αρχιτεκτονική των συστημάτων συγγένειας . Αυτό το βαθύ και πολύπλοκο φαινόμενο που διεγείρεται από το παιχνίδι όχι μόνο σκιαγραφεί την ατομικότητα, αλλά την προσανατολίζει ως προς τη γεύση και επιτρέπει σε κάθε σκύλο ξεχωριστά να καταλάβει ποια παιχνίδια του αρέσει να παίζει, με ποια σκυλιά του αρέσει να αλληλεπιδρά, ποια είναι τα χαρακτηριστικά των άλλων. να τον ευχαριστήσει και να τον κάνει να αισθάνεται ασφαλής , ποια είναι τα αρχεία επικοινωνίας και οι διαστάσεις των σχέσεων που συχνάζει πιο πρόθυμα, κλπ…
Στην πραγματικότητα, οι μελέτες σχεδόν πάντα παρατηρούν ότι δεν παίζουν όλα τα σκυλιά με τον ίδιο τρόπο και τις ίδιες ώρες, αλλά ότι το κάνουν κυρίως μέσω επαναλαμβανόμενων μοτίβων, λειτουργικά έως αυτοεπιβεβαίωσης, ενώ σέβονται την ισορροπία της ομάδας. Επομένως, η αξία του παιχνιδιού δεν είναι η ψυχαγωγία ή η απελευθέρωση φυσικής ενέργειας, αλλά η ελεύθερη έκφραση της συναισθηματικότητας και η αναγνώριση διαφορετικών κοινωνικών ταυτοτήτων.
